Francuscy naukowcy - Pier Vincenzo Piazza i Olivier Manzoni z Neurocentre Magendie w Bordeaux podważyli obowiązującą do tej pory teorię mówiącą, że uzależnienie jest skutkiem patologicznych zmian w mózgowiu, do których dochodzi stopniowo w okresie zażywania substancji psychoaktywnej. Zdaniem badaczy jest ono raczej efektem pewnej formy anaplastyczności, czyli niezdolności narkomanów do przeciwdziałania patologicznym modyfikacjom, wywoływanym przez narkotyk.











W 2004 roku obalono tezę zakładającą, że uzależnienie występuje wyłącznie u ludzi i ma związek ze strukturą społeczną naszego gatunku. Wykazano wówczas, że zachowania spełniające kryteria ludzkiego uzależnienia występują także u szczurów.











Docelowym zadaniem Francuzów było wskazanie zmian w fizjologii mózgu, które odpowiadają za rozwój uzależnienia gryzoni. Taka wiedza pozwoliłaby na opracowanie skutecznych metod terapii. W tym celu w różnych momentach czasowych porównywali oni szczury zażywające identyczne ilości narkotyku. Jak się okazało, tylko kilka z nich się uzależniło, a u osobnikow z tej grupy stwierdzono trwałą utratę pewnego rodzaju plastyczności, z ang. - długotrwałego osłabienia synaptycznego (LTD - long term depression). Zjawisko to odpowiada za tzw. pamięć komórkową polegającą na zmienie działania synapsy przez impulsy w taki sposób, że neurony docelowe w przyszłości już słabiej bedą reagować na takie samo pobudzenie.











Jak zaobserwowali badacze, krótki okres zażywania kokainy nie skutkował modyfikacją LTD, jednak gdy okres narkotyzowania szczurów wydłużał się - powodowało to znaczące deficyty u wszystkich osobników. Trwały zanik plastyczności synaptycznej w kluczowych rejonach mózgu sprzyjał wystąpieniu reakcji kompulsywnych.











Mózg większości ludzi potrafi uruchomić mechanizmy biologicznego przeciwdziałania skutkom zażywania danego narkotyku, dzięki czemu są oni w stanie odzyskać prawidłową zdolność generowania długotrwałego osłabienia synaptycznego. Osoby uzależnione nie mają jednak podobnych zdolności, dlatego deficyt w zakresie LTD staje się u nich przewlekły. Francuscy badacze wyjaśniają tym oporność uzależnienia na ograniczenia środowiskowe, takie jak sankcje prawne czy skutki uboczne nałogu.