Wyniki wieloletnich, szeroko zakrojonych badań przeprowadzonych przez amerykańskich naukowców świadczą, że takie czynniki jak palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, nadwaga, otyłość oraz cukrzyca w średnim wieku mogą przyczyniać się do zmniejszenia objętości mózgu i sprzyjać rozwojowi demencji.




Wszystkie one prowadzą do uszkodzenia naczyń krwionośnych, podwyższając tym samym ryzyko lokalnego  niedokrwienia tkanki nerwowej i jej degeneracji.




Naukowcy przeanalizowali dane zebrane wśród 1352 osób, których średni wiek wyniósł 54 lata. Na początku badania u żadnego z uczestników nie stwierdzono objawów demencji, czyli osłabienia pamięci i innych zdolności umysłowych. Z udziału w eksperymencie wykluczono także osoby, które przeszły udar mózgu, gdyż czynnik ten może pogarszać sprawność intelektualną.




Na początku studium uczestnikom zmierzono ciśnienie tętnicze, poziom cholesterolu we krwi, a także sprawdzono, czy nie chorują na cukrzycę oraz czy nie mają nadwagi lub otyłości, zwłaszcza tzw. brzusznej.




W drugim etapie, który przeprowadzono po około 7 latach rozpoczęto badanie ich mózgów z użyciem rezonansu magnetycznego.




Jak się okazało, u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym zmiany degeneracyjne w istocie białej mózgu, powiązane z lokalnym niedokrwieniem tkanki nerwowej, wystąpiły szybciej niż u osób mających prawidłowe ciśnienie krwi. Ponadto w pierwszej grupie zaobserwowano szybsze pogarszanie się wyników testów sprawdzających funkcje wykonawcze mózgu, np. w zakresie planowania czy podejmowania decyzji. Naukowcy ocenili, że liczba uzyskiwanych przez nich punktów odpowiadała takiej, która zwykle występuje u osób o 5-8 lat starszych.





Z kolei u uczestników, którzy w średnim wieku chorowali na cukrzycę, szybciej niż u osób bez zaburzeń metabolizmu glukozy malała objętość hipokampu – struktury mózgu odpowiedzialnej za procesy pamięciowe.





Szybszy spadek całkowitej objętości mózgu oraz objętości hipokampa, a także zmiany degeneracyjne w istocie białej stwierdzono także u palaczy.





Objętość mózgu zdecydowanie szybciej malała ponadto u osób otyłych, zwłaszcza tych z wysokim wskaźnikiem objętości pasa do bioder, czyli tzw. otyłością brzuszną.




Z badań wynika, że leczenie nadciśnienia i cukrzycy, a także zrzucenie zbędnych kilogramów i zaprzestanie palenia papierosów w średnim wieku to czynniki konieczne, jeśli  chcemy zachować sprawność umysłową jak najdłużej.