W Warszawie odbyła się ostatnio konferencja pod hasłem "Serce w potrzasku! Stres jako czynnik ryzyka chorób serca", podczas której specjaliści dyskutowali nad wpływem stresu na powstawanie chorób układu krążenia.


 

Badania przeprowadzone na zlecenie Instytutu Kardiologii w Warszawie wykazały, że stres jest dziś powszechnym problemem wśród dzieci i młodzieży. Wiadomo, że długotrwałe jego przeżywanie istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Nawet najmłodsi odczuwają objawy stresu, choć zaledwie 4% z nich potrafi prawidłowo powiązać je z tym zjawiskiem.


 

Odczuwanie dużego stresu dzisiaj sprawia, że coraz więcej dzieci i młodzieży może być narażonych na choroby układu sercowo-naczyniowego w przyszłości.

 

Badanie przeprowadzone przez PBS DGA na grupie ponad tysiąca dzieci w wieku 11-16 lat wykazało, że silne napięcie emocjonalne u blisko 75% badanych wywołuje niesprawiedliwe potraktowanie ich przez nauczyciela. Dla 60% młodych respondentów źródłm napięcia jest niezapowiedziana klasówka i domowa kłótnia, a dla ponad 50% - powiadomienie rodziców o złych ocenach i trudnościach w nauce. Stresującym czynnikiem dla młodzieży jest ponadto brak akceptacji ze strony rówieśników. Dodatkowo, 37,7% dziewcząt i 16,4% chłopców martwi się o przybranie na wadze o kilka kilogramów.
 

Wyniki badań świadczą o tym, że w sytuacjach stresogennych ponad 40% badanych odczuwa problemy ze skupieniem uwagi i smutek, a 30% reaguje zmęczeniem, bólem głowy oraz utratą - czy wręcz przeciwnie - nadmiernym apetytem.

 

Tymczasem tylko niewielki odsetek dzieci jest świadomych tego, że dotyczy ich uczucie permanentnego stresu. Taki problem dwa razy częściej zgłaszają dziewczynki - ponad 5% świadomie przyznaje, że często denerwuje się i myśli o swoich problemach, podczas gdy podobnie twierdzi jedynie 2,6% chłopców. Wykazano też, że dziewczęta częściej niż chłopcy odczuwają objawy napięcia, takie jak zawroty głowy, bóle brzucha, pocenie się i problemy ze snem, uczucie złości, smutku oraz zmęczenia.


 

Specjaliści biorący udział w konferencji zaznaczają, jak ważna jest umiejętność rozpoznawania stresu, by móc właściwie na niego reagować. Przypominają, by rodzice, nauczyciele i inne osoby odpowiadające za rozwój emocjonalny dzieci powinni uczyć je tego, jak funkcjonujemy w sytuacji napięcia emocjonalnego. Wiedza o tym, co dzieje się z ludzkim ciałem w stresogennych sytuacjach jest bowiem pierwszym krokiem w drodze do kontrolowania i zapobiegania objawom nadmiernego stresu. Taka umiejętność radzenia sobie ze zdenerwowaniem i problemami będzie miała wpływ na zdrowie i sprawność w wieku dorosłym.

Dlaczego jest to tak ważne? Stres, obok braku ruchu i złej diety, jest kolejnym czynnikiem ryzyka chorób serca i naczyń. Powoduje wzrost poziomu adrenaliny, noradrenaliny, cholesterolu, wolnych kwasów tłuszczowych, jednocześnie powodując spadek poziomu żelaza w organizmie. Nadmierne napięcie emocjonalne może też przyspieszać procesy miażdżycowe i występowanie zmian w naczyniach i mięśniu sercowym, a także przyczyniać się do powstania zatoru tętniczego i w konsekwencji - zawału serca lub udaru mózgu.

 

Z powyższych względów każdy nastolatek powinien wypracować sobie indywidualny, konstruktywny sposób na rozładowywanie stresu.

Jak podają wyniki badań, 20% młodych ludzi jako formę łagodzenia objawów zdenerwowania deklaruje aktywność fizyczną, 18% - udział w grach zespołowych. Najbardziej popularną formą zmniejszania napięcia wśród tej grupy jest słuchanie muzyki - stosuje ją aż 61,7% dziewcząt i chłopców w wieku 11 - 16 lat. Wśród wymienianych odpowiedzi znalazy się też długie spacery, opieka nad zwierzętami oraz czytanie książek.