Czy masz skłonność do zakupoholizmu i często wydajesz więcej, niż masz? Banki "czyhają" na klientów, którzy skłonni są zaciągać kolejne kredyty, byle tylko natychmiast mogli nabyć upragnioną rzecz. Zdaniem amerykańskich badaczy pewna grupa ludzi jest szczególnie podatna na zakupoholizm i związane z nim marketingowe sztuczki.






Ci, którzy zaciągają nadmierną liczbę kredytów bardzo różnią się od tych, którzy wydają w granicach swoich możliwości, pod względem oczekiwań i cech przypisywanych rzeczom kupowanym za pożyczone pieniądze.






Zadłużające się ponad miarę osoby przekonane są, że nabycie konkretnych towarów może np. zmienić ich życie, zwiększyć poziom odczuwanego szczęścia czy nawet doprowadzić do przemiany osobistej. Przypisywanie im magicznych właściwości prawie bez wyjątku jest fałszywym przekonaniem, które mimo to silnie motywuje do wydawania pieniędzy.





Psycholodzy z University of Missouri zidentyfikowali 4 typy zmian, których oczekują ludzie o nastawieniu materialistycznym podczas robienia zakupów. Są to:






1) Zmiana ja - przeświadczenie, że dokonanie zakupu zmieni to, kim się jest i jak postrzegają nas inni. Najczęściej występuje u osób młodych oraz takich, które podjęły jakąś nową rolę. Przykładem może być chęć wykonania stomatologicznej operacji kosmetycznej, która ma poprawić wygląd i tym samym podwyższyć czyjąś samoocenę.






2) Zmiana relacji - przekonanie, że nabycie danego dobra poprawi komuś związki z innymi - np. że kupienie nowego domu pozwoli na organizację przyjęć które sprawią, że dana osoba będzie mieć więcej przyjaciół.





3) Transformacja hedonistyczna - przeświadczenie, że nabycie jakiejś rzeczy sprawi, że życie stanie się przyjemniejsze, bardziej zabawne. Przykładowo nowy rower górski może być zachętą, by zmienić swój dotychczasowy tryb życia, wyjść z domu i przeżywać nowe, ciekawe przygody.





4) Przemiana skuteczności - sugeruje, że poprzez dokonanie jakiegoś zakupu dana osoba stanie się bardziej skuteczna - np. nabycie samochodu jako sposób na zwiększenie swojej niezależności.






Osoby, które kierują się przekonaniami wymienionymi wyżej, są bardziej skłonne od innych do nadużywania kredytów i tworzenia dużych debetów.






Amerykańscy naukowcy zwracają uwagę na konieczność tworzenia i udoskonalania programów poradnictwa kredytowego oraz edukacji ekonomicznej, co mogło by pomóc ludziom w lepszym poznaniu motywów, które kierują nimi przy zakupach.