Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wykonała na przełomie czerwca i lipca 2008 roku ogólnopolskie badanie wzorów konsumpcji alkoholu w Polsce.

W tym celu Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) zbadała zwyczaje 1075 dorosłych mieszkańców Polski w wieku od 18 lat.


Wielkość konsumpcji napojów alkoholowych oszacowano na podstawie metody „częstotliwość-ilość”, opartej na deklarowaniu przez respondentów przeciętnej ilości alkoholu danego rodzaju wypijanego przez nich przy jednej okazji oraz częstotliwości picia w ciągu ostatniego roku.


Poszczególne wielkości uzyskane w trakcie wywiadu standaryzowano, uwzględniając procentową zawartość alkoholu i przeliczając ją na czysty alkohol.


Roczna abstynencja dotyczyła 27,9% badanych osób, z czego 1/3 osób z tej grupy nigdy nie piła alkoholu, a pozostali ani raz nie sięgnęli po niego w ciągu ostatniego roku.


W przypadku 22% kobiet oraz 46% mężczyzn inicjacja alkoholowa nastąpiła przez 18 rokiem życia. Średni deklarowany wiek poznania smaku alkoholu wyniósł 17,9 lat, a w rozróżnieniu na płeć – u kobiet wyniósł 18,9 lat, natomiast u mężczyzn – 17,6.


Wódkę spożywa 69% konsumentów alkoholu, wino pije 64% z nich, a po piwo sięga 75% osób pijących alkohol.


U 34% osób wzorem spożywania alkoholu jest picie wszystkich tych trzech rodzajów napojów, 18% respondentów pije tylko wódkę i piwo, zaś 14% - wino i piwo.


10% konsumentów alkoholu spożywa wyłącznie piwo, 9% - tylko wódkę, a 8% - wyłącznie wino.



Każdy z tych trunków pity jest z inną częstotliwością, i tak, wódkę pito około 23 razy w ciągu 2008 roku, wypijając jednorazowo średnio 203 ml, wino pito 18 razy po 184 ml, a piwo – 78 razy w ciągu roku, z jednorazowym spożyciem w wielkości 724 ml.



65% alkoholu spożywanego jest podczas weekendów, ale także z okazji spotkań towarzyskich, urodzin bądź imienin, ale też bez okazji, zwłaszcza w przypadku piwa.



61% konsumentów piwa, 70% konsumentów wódki oraz 80% konsumentów wina najchętniej pije alkohol w mieszkaniach prywatnych.
12% konsumentów piwa, 13% konsumentów wina oraz 14% konsumentów wódki najchętniej spożywa alkohol w lokalach gastronomicznych.
28% konsumentów piwa, 15% konsumentów wódki oraz 6% konsumentów wina preferuje picie na wolnym powietrzu.



Zdecydowana większość badanych pije alkohol w towarzystwie rodziny lub znajomych, znajomych tylko 2% z nich pije w samotności.



Średnie roczne spożycie alkoholu w 2008 roku wynosi 4,81 litra, co oznacza 8% spadek w porównaniu z rokiem 2005.



Największy spadek spożycia odnotowano w przypadku wódki – z 2,44 do 1,56 litra, zmalało także średnie spożycie wina – z 0,44 do 0,38 litra, natomiast średnia konsumpcja piwa wzrosła z 2,3 do 2,87 litra.
Mężczyźni piją średnio 4,5 razy więcej napojów alkoholowych niż kobiety.



W grupie mężczyzn pijącymi najwięcej są panowie z przedziału 30 – 39 lat, mający zasadnicze, zawodowe wykształcenie, zajmujący szeregowe stanowiska, będący niewykwalifikowanymi robotnikami. Najczęściej są to gorzej oceniający swoją sytuację materialną, niewierzący lub niepraktykujący rozwodnicy, mieszkańcy miast od 50 do 500 tysięcy mieszkańców.



W grupie kobiet największe spożycie alkoholu dotyczy pań z przedziału między 18 a 39 lat, które są pannami, mają wykształcenie wyższe, uczą się, są gospodyniami domowymi, pracują jako pracownice umysłowe bez wyższego wykształcenia lub też zajmują samodzielne stanowiska. Najczęściej zamieszkują miasta o wielkości od 50 do 500 tysięcy mieszkańców, lepiej oceniają swoją sytuację materialną i nie deklarują się jako osoby wierzące lub praktykujące.



Grupy ryzyka stanowią mężczyźni wypijający rocznie ponad 10 litrów czystego alkoholu, do której zaliczanych jest 19% konsumentów tej płci oraz kobiety wypijające ponad 7,5 litra alkoholu w skali rocznej, do której należy 2,4% konsumentek trunków.



W ostatnich latach znacznie wzrosło znaczenie problemu alkoholizmu i nadużywania alkoholu.



Znaczna cześć respondentów wyraża akceptację dla rozwiązań prawnych mających zapobiegać piciu przez osoby niepełnoletnie, takie jak kontrolowanie dokumentów, karanie nieuczciwych sprzedawców oraz dorosłych kupujących alkohol dla młodzieży.
Mniejszym poparciem cieszył się natomiast postulat całkowitego zakazu reklam alkoholu lub podwyższenia progu wiekowego, w którym dozwolony jest zakup alkoholu do 21 lat.



95% badanych zna zagrożenia wynikające z picia alkoholu w okresie ciąży, jednak w 2008 roku alkohol spożywało około 12% ciężarnych kobiet. Odsetek pijących przyszłych mam w porównaniu z 2005 rokiem spadł o 4,5%. Z 31% do 4,5% zmalał także odsetek osób zachęcających ciężarne do sięgania po alkohol. Jednak zaledwie 28% kobiet zostało poinformowanych przez lekarza o zagrożeniach związanych z piciem w czasie ciąży, co i tak stanowi lepszy wynik w porównaniu z rokiem 2005, gdzie odsetek ten wyniósł 19%.



Do prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu przyznało się ponad 1% respondentów, a 25% badanych osób była w ciągu ostatniego roku świadkiem prowadzenia pojazdu przez osobę nietrzeźwą.



8,2% konsumentów alkoholu przyznało się do picia w miejscu pracy.



5% osób zadeklarowało, że w ciągu ostatniego roku przynajmniej raz kupiło alkohol z nielegalnych źródeł.



Ponad 70% badanych wiedziałoby gdzie szukać pomocy w momencie, gdy pojawiłyby się problemy związane z piciem alkoholu.