Nie od dziś wiadomo, że przyjmowany systematycznie, długotrwale i w dużych ilościach alkohol etylowy powoduje wystąpienie niekorzystnych zmian w organizmie.

W 1804 roku alkoholizm jako chorobę sklasyfikował po raz pierwszy w sposób naukowy angielski lekarz - Thomas Trotter. W dziele pt. "O pijaństwie i jego skutkach w organizmie ludzkim" opisał uzależnienie od alkoholu jako chorobę "wywołaną przez odległą przyczynę, powodującą takie czynności i ruchy w żywym organizmie, które zakłócają czynnosci zdrowotne".

Od tego czasu naukowcy i lekarze podejmowali wiele prób  klasyfikacji, opisania i wyjaśnienia mechanizmu uzależnienia od alkoholu.

W 1942 roku węgierski specjalista Elvin Morton Jellinek w swojej książce pt. "Zależność alkoholowa i przewlekły alkoholizm" dokłanie opisał tą chorobę. Stiwerdził, że "alkoholizm przewlekły to każde używanie napojów alkoholowych, które powoduje szkodę dla osoby pijącej, społeczeństwa lub obojga". Jellinek wyodrębnił też czynniki sprzyjające rozwojowi aloholizmu: podatość biologiczną, warunki psychologiczne oraz warunki społeczne. Klasyfikacja alkoholizmu jako choroby funkcjonuje do dziś.

 

Alkoholizm spełnia trzy podstawowe kryteria choroby:

- zaburza stan równowagi pomiędzy zdrowiem a patologią

- charakteryzuje się swoistą etiologią (czyli posiada określony zbiór przyczyn rozwoju uzależnienia)

- wśród przyczyn zmian patologicznych wysępuje czynnik fizyczny
 

Alkoholoddziałuje na mózg oraz cały ośrodkowy układ nerwowy. Mózg, który jest anatoicznym podłożem życia psychicznego, umożliwia kontakt z innymi ludźmi oraz podlega wpływom społecznym,  reaguje na wszystkie zmiany w składzie chemicznym krwi.

Własności chemiczne alkoholu oddziałują na ten organ, konkurując z własnościami chemicznymi produkowanymi przez sam układ nerwowy w celu komunikowaia się w systemie neuronów. Zawarte w substancjach psychoaktywnych substancje uszkadzają ponadto struktury nerwowe - u alkoholików zniszczonych jest 30% neuronów płatów czołowych, które odpowiadają za wyższe funkcje mózgowe, takie jak planowanie czy przewidywanie, a także za hamowanie instynktownych zachowań, np. agresji. Badania neurologiczne wykazały, że mózg osoby uzaleznionej od alkoholu ma funkcjonalne niedobory nawet wtedy, gdy nie wystepują w nim zmiany strukturalne.

To właśnie fakt zaburzenia czynności mózgu u alkoholików pozwala na stwierdzenie, że ich nałog jest również chorobą. Istnieje ona bez względu na to, czy dana osoba znajuje się obecnie w stanie upojenia alkoholowego, czy też nie.