Przez wiele lat stłuszczenie wątroby wiązano wyłącznie z chorobą alkoholową. Od pewnego czasu lekarze diagnozują jednak to schorzenie także u pacjentów zachowujących umiar w piciu alkoholu, a nawet u abstynentów.









Choroba wywoływana jest poprzez nadmierne gromadzenie się związków tłuszczowych w komórkach wątroby – hepatocytach. Im większy jest stopień stłuszczenia, tym bardziej niekorzystny jest jego wpływ na funkcję wątroby. Omawianej chorobie często towarzyszy też zapalenie wątroby, ktorego kolejnym etapem może być zwłóknienie i w konsekwencji po kilku lub kilkunastu latach - poważna choroba, a niekiedy nawet marskość wątroby.











Stłuszczenie wątroby coraz częściej wykrywane jest także u osób nienadużywających alkoholu, wobec takich przypadków stosuje się określenie: niealkoholowe stłuszczenie wątroby. Istnieje kilka przyczyn tej nieprawidłowości, jedną z głównych jest otyłość i nadwaga, cukrzyca typu 2, dyslipidemia (zaburzenia w metabolizmie tłuszczów), dieta z dużą zawartością tłuszczu zwierzęcego i węglowodanów, siedzący tryb życia, powszechne  zażywanie leków oraz narkotyki. Stłuszczenie wątroby może także występować w wirusowym zapaleniu wątroby typu C.









Szacuje się, że w Polsce co trzecia, czwarta osoba jest otyła lub ma nadwagę. Z tego 60% osób, czyli około 6 milionów ludzi cierpi na niealkoholowe stłuszczenie wątroby.











U większości otyłych osób wcześniej czy później dochodzi do stłuszczenia wątroby. Są one dodatkowo narażone na chorobę naczyń wieńcowych, często rozwija się u nich cukrzyca typu 2 i dochodzi do zaburzeń w metabolizmie tłuszczów oraz węglowodanów. Schorzenia te składają się natomiast na tzw. zespół metaboliczny.




 

Odpowiednio wczesne wykrycie stłuszczenia wątroby oraz właściwa profilaktyka w wielu przypadkach pozwala zapobiec wystąpieniu zespołu metabolicznego. Niestety nie dzieje się tak zawsze, gdyż stłuszczenie wątroby i zespół metaboliczny w znacznym stopniu uwarunkowane są genetycznie.










Ludzki zapis genetyczny przewidywał inny tryb życia i sposób odżywiania, niż prowadzimy obecnie. Z założenia człowiek miał dużo się ruszać, używać mięśni i spalać więcej kalorii. Dziesiejszy tryb życia jest natomiast bardzo stateczny, niewiele się ruszamy, a na dodatek źle się odżywiamy. Prowadzi to do zaburzeń metabolicznych, coraz bardziej powszechna staje się nadwaga i otyłość, które dotyczą również dzieci i młodzieży. Stłuszczenie wątroby występuje wprawdzie także u osób szczupłych, jednak znacznie częściej dotyczy ludzi otyłych.


 

U osób ze stłuszczeniem wątroby nie wystepują raczej wyraźne i jednoznaczne objawy wskazujące na dolegliwości tego narządu. Nie jest on unerwiony, dlatego nie boli. O rozwoju choroby w jej początkowym stadium może świadczyć jedynie niewielki ucisk, dyskomfort i niezbyt silne bóle pod żebrami z prawej strony. U osób ze stłuszczeniem wątroby lub zespołem metabolicznym często występuje też osłabienie, uczucie zmęczenia, bezsenność, a nawet depresja. Objawy te często ustępują po zmianie trybu życia, nawet bez konieczności przyjmowania leków.


 

Stłuszczenie wątroby można w znacznym stopniu wyleczyć, głównie poprzez przejście na właściwą dietę (jeżeli poprzedni sposób odżywiania był niezdrowy), zrzucenie nadwagi i uprawianie aktywności fizycznej. Po jakimś czasie takiej kuracji stłuszczenie wątroby zmniejszy się, ale ze względu na genetyczne predyspozycje - raczej nie ustąpi całkowicie. Pomocne w zwalczaniu choroby są też witaminy, które mają właściwości antyoksydacyjne: C i E, a także fosfolipidy.