Z badań Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wynika, że około 30 % polskich kobiet w czasie ciąży spożywa alkohol. Tymczasem nawet niewielka jego ilość przenika przez łożysko do organizmu dziecka, a stężenie alkoholu wypitego przez kobietę w ciąży jest zbliżone do tego, jakie osiąga płód.
Nie istnieje dawka bezpieczna, którą przyszła matka może spożywać w czasie ciąży nie narażając swojego dziecka, a alkohol uszkadza płód bardziej, niż jakikolwiek inny narkotyk. Szkody wywołane poprzez ekspozycję płodu na alkohol są proporcjonalne do jego wypijanej przez matkę ilości – im częściej i im więcej, tym większe będą uszkodzenia w organizmie dziecka.

Alkoholowy Zespół Płodowy FAS jest efektem działania alkoholu na płód. W trakcie całej ciąży może dojść do wielu różnych uszkodzeń spowodowanych przyjmowaniem alkoholu przez matkę, jednak najbardziej narażony jest układ nerwowy, który powstaje na samym początku i rozwija się przez całe 9 miesięcy trwania ciąży.
FAS jest chorobą nieuleczalną, ale której można w 100% zapobiegać. Właściwa opieka i terapia może jedynie zapobiec lub zminimalizować w pewnym stopniu objawy wtórne FAS, takie jak: zmęczenie, napady złego humoru, agresja, strach, zachowania ryzykowne, problemy ze zdrowiem psychicznym.

Na pełen zespół FAS, który występuje u około 6% dzieci nadużywających alkohol matek składa się:
- upośledzenie wzrostu i masy ciała
- opóźnienie rozwoju psychomotorycznego i intelektualnego
- mikrocefalia, zaburzenia rozwojowe twarzoczaszki
- zaburzenia rozwojowe układu sercowo – naczyniowego
- zaburzenia rozwojowe układu moczowo – płciowego

Do kryteriów diagnostycznych FAS zalicza się:
- potwierdzenie picia alkoholu przez matkę w czasie ciąży
- objawy somatyczne, takie jak mała waga urodzeniowa i spowolnienie rozwoju fizycznego oraz charakterystyczne ryzy twarzy - zespół ściśle określonych drobnych anomalii twarzy wraz z bardziej zmiennymi nieprawidłowościami w obrębie budowy kończyn i narządów wewnętrznych
- dysfunkcje mózgu

Oprócz małej wagi przy urodzeniu, później spowolnienie rozwoju fizycznego przejawia się w niskim wzroście i wadze w porównaniu do rówieśników oraz małą głową w stosunku do tułowia. Taki utrzymujący się niedorozwój fizyczny spowodowany jest prawdopodobnie upośledzeniem transportu łożyskowego glukozy, które powoduje alkohol.

U ponad połowy dzieci z FAS występuje zniekształcenie budowy czaszki. Diagnoza zaburzenia wymaga rozpoznania co najmniej dwóch, wyraźnych cech charakterystycznych, które z upływem lat mogą stawać się coraz mniej zauważalne, co jednak nie jest równoznaczne z zanikiem choroby.
Zaburzenia rozwojowe twarzoczaszki charakteryzują się:
- płaską środkową częścią twarzoczaszki
- małymi, szeroko rozstawionymi oczami
- opadającą jedną lub dwiema powiekami
- wąską górną wargą
- małżożuchwią
- występowaniem zmarszczki nakątnej, sprawiającej wrażenie szerokiej nasady nosa
- wolniejszym rozwojem środkowej części twarzy, powodującym jej spłaszczenie i obniżenie grzbietu nosa
- krótkim, zadartym nosem
- rozszczepem wargi i podniebienia

Inne deformacje występujące często u dzieci z FAS to:
- deformacje dłoni, szczególnie niemożność pełnego wyprostowania palców, zakrzywienie brzegów palców w kierunku palca środkowego, podłużne fałdy na skórze dłoni
- ograniczenie ruchu w stawach, zwłaszcza niepełna rotacja w stawie łokciowym
- wady serca
- anomalie dróg płciowych i moczowych
- rozszczep kręgosłupa

Objawem zaburzenia są:
- problemy z utrzymaniem normalnej postawy ciała, zaburzenia równowagi, brak koordynacji ruchów, niezgrabność
- zaburzenia w określaniu odległości, postrzeganiu przestrzeni
- brak umiejętności wykonywania szybkich ruchów naprzemiennych, utrata możliwości poruszania pewnymi częściami ciała
- drżenie ciała, hipotonia - słabe napięcie mięśni
- niewyraźna mowa
- gwałtowne ruchy gałek ocznych
- schematyczność myślenia, niezdolność do działań spontanicznych
- trudności w koncentracji oraz w rozwiązywaniu problemów
- chwiejność emocjonalna, częste zmiany nastroju, osobowości
- zachowania agresywne
- brak selekcji bodźców, pobudzenie, impulsywność
- odczuwanie określonego impulsu skłaniającego do działania, a dopiero po fakcie uświadomienie sobie konsekwencji( mimo, że osoby z FAS znają zasady, rozumieją konsekwencje ich złamania)
- niemożność korzystania w pełni z posiadanej wiedzy i umiejętności

Zespół FAS powoduje wiele trudności z osiągnięciem pełnej niezależności. Chorzy najpierw mają kłopoty w szkole, następnie problemy w utrzymaniu stałej posady czy ze stworzeniem dojrzałego związku. Pacjenci są ponadto podatni na fizyczną, seksualną oraz emocjonalną przemoc. Wczesna interwencja stwarza jednak u nich szansę na niedopuszczenie do rozwinięcia zaburzeń wtórnych, takich jak choroby umysłowe, problemy w szkole, z prawem, uzależnienia itp.