Szacuje się, iż liczba zażywających narkotyki mieszkańców Unii Europejskiej sięga około dwóch milionów. Blisko 7500 Europejczyków rocznie umiera z powodu przedawkowania. Najświeższe dane wskazują, iż spożycie kokainy ma tendencję wzrostową, a liczba osób zażywających ją regularnie bądź okazjonalnie wynosi obecnie około 12 milionów.

Spożycie innych narkotyków utrzymuje się na stałym poziomie lub zmniejsza się. 70 milionów Europejczyków to użytkownicy marihuany, 9,5 miliona osób stosuje ekstazy, natomiast około 11 milionów przyjmuje amfetaminę.

 Liczby te wskazują, iż kwestia narkotyków wciąż jest poważnym problemem dla obywateli Europy.

 Komisja Europejska, mając na uwadze zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia społeczeństwa europejskiego, opracowała plan działania na lata 2009 – 2012.

 Strategia europejskiego modelu polityki antynarkotykowej opiera się na zrównoważonym podejściu, mającym na celu zarówno zmniejszenie popytu jak i podaży narkotyków.

 Plan działania został opracowany w oparciu o wyniki oceny dotychczasowej działalności antynarkotykowej z lat 2005-2008, prowadzonej przez Komisję Europejską, państwa członkowskie, Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii, Europol oraz europejskie organizacje pozarządowe.

 Skuteczna polityka antynarkotykowa powinna wykazywać charakter dynamiczny, dlatego należy podejmować kroki uwzględniające zmiany, np. zwiększenie się spożycia kokainy powinno stanowić wyzwanie dla strategii profilaktyki i leczenia uzależnień od tej właśnie substancji. Działania prewencyjne powinny też mieć na uwadze ciągłe zmiany szlaków przemytniczych oraz powierzchni upraw i plantacji. Komisja Europejska zauważa konieczność wprowadzania nowych, elastycznych rozwiązań i mechanizmów współpracy pomiędzy państwami członkowskimi i organizacjami takimi jak Europol.

 W ramach nowego planu działań zawarto pięć głównych założeń:

 1. Ograniczenie popytu na narkotyki oraz zwiększanie wiedzy obywateli

Komisja Europejska chce poświęcić więcej uwagi najbardziej narażonym na narkotyzowanie się grupom społecznym. Planuje poprawić skuteczność środków mających ograniczać zażywanie substancji psychoaktwynych, także uwrażliwiając na równoczesne przyjmowanie ich z legalnymi używkami, szczególnie z alkoholem.

 2. Mobilizowanie obywateli europejskich do odgrywania aktywnej roli

Komisja chce konsultować działania z wszystkimi państwami członkowskimi oraz społeczeństwem obywatelskim Europy. Przewidywane jest także utworzenie Europejskiego Obywatelskiego Sojuszu w sprawie Narkotyków, który obejmowałby zobowiązanie oraz pewne zgodne z przepisami i zwyczajami krajowymi wytyczne oraz wskazówki z zakresu rozwiązywania problemów związanych z nimi. By zwiększyć skuteczność działań sojuszu, Komisja pragnie włączyć w nie gwiazdy show-biznesu, mające autorytet u newralgicznej części społeczeństwa.

 3. Ograniczenie podaży narkotyków

Zauważona została potrzeba skuteczniejszego egzekwowania prawa na szczeblu unijnym, w celu lepszego zwalczania produkcji i handlu narkotyków. Komisja chce skuteczniej stosować wywiad kryminalny oraz wykorzystywać potencjał Europolu i innych struktur UE do wspierania bardziej skoordynowanych operacji regionalnych platform bezpieczeństwa.

 4. Lepsza współpraca międzynarodowa

Unia Europejska przeznacza największe kwoty na świecie na globalne zwalczanie narkotyków. Lepsza współpraca międzynarodowa, koordynacja strategii krajowych i wspólnotowych pozwoliłaby na efektywniejsze rozwiązywanie problemu narkotyków.

 5. Lepsze zrozumienie problemu

Istnieje potrzeba ciągłego pogłębiania wiedzy dotyczącej wszystkich aspektów zażywania narkotyków. W tym celu należy podejmować coraz bardziej dokładne i lepiej skoordynowane badania oraz gromadzić dane, także dotyczące przestępczości narkotykowej oraz sposobu funkcjonowania rynku dostaw narkotyków.

 Powyższy plan działania na lata 2009-2012 zatwierdzony przez Komisję Europejską przedstawiony zostanie Radzie Europejskiej jeszcze przed końcem bieżącego roku.