Baza wiedzy

Uzależnienie od telewizji

Przeciętny Polak spędza przed telewizorem średnio przez 4 godziny i 12 minut każdego dnia. Socjologowie szacują, iż ponad 10% Polaków, spędzając przed odbiornikiem 8 i więcej godzin dziennie jest w różnym stopniu uzależnionych od tego medium. Około 70% z nich znajduje się na granicy telemanii.

Technologie informacyjne już dawno wpisały się w życie codzienne społeczeństwa. Ich dynamiczny rozwój sprawia, że stają się coraz bardziej dostępne dla masowego odbiorcy. Niestety, zwłaszcza młodsi ich odbiorcy korzystają z nich w niewłaściwy sposób, lekceważąc skutki ogromnych ilości czasu spędzanego przed telewizorem.

Pierwsze objawy uzależnienia od tego środka przekazu są niemal niezauważalne, lecz nie uchwycenie ich, brak podjętych w porę działań profilaktycznych może szybko doprowadzić do coraz poważniejszych skutków tego uzależnienia. Nałóg ten najczęściej dotyka osoby młode, a więc takie, u których system postrzegania świata, a więc i przekazów telewizyjnych nie jest jeszcze prawidłowo ukształtowany. Tymczasem niewłaściwy ich odbiór w pewnym momencie powoduje powstanie uzależnienia, a więc utratę wolności, kryzys więzi i wartości. Mechanizmy uzależnienia w każdym przypadku są podobne. Specyficzny system regulowania uczuć polega na tym, że uzależniona osoba przestaje dążyć do poprawy nastroju poprzez dokonywanie zmian w swoim życiu, w chwili gorszego nastroju ucieka w nałóg, pogłębiając go coraz bardziej. Oszukuje jednocześnie samą siebie zaprzeczając faktom, tworzy sobie system iluzji i zaprzeczeń, nie przyznaje się, iż ma poważny problem.

Wpływ mediów na współczesnego człowieka może być źródłem wielu zagrożeń. Nieumiejętnie wykorzystywane, mogą wywoływać bierną, bez-refleksyjną postawę. Powodują ponadto problemy zdrowotne, przesiadywanie przed telewizorem obniża sprawność ruchową, jest przyczyną wad postawy i wzroku, a nawet problemów psychicznych. Zaawansowane stadium uzależnienia od telewizji, dając iluzję uczestnictwa w życiu zastępczym, telewizyjnym, stopniowo prowadzi do całkowitej izolacji od społeczeństwa. Telewizja, mimo wzrostu popularności Internetu, wciąż jest jednym z najpotężniejszych środków masowego przekazu. Charakteryzuje się dostępnością, powszechnością odbioru oraz dużą siłą oddziaływania spowodowaną współwystępowaniem ruchomych obrazów oraz dźwięku. To chyba najbardziej sugestywny środek przekazów informacyjnych oraz źródło rozrywki, na stałe wpisane w naszą codzienność.
Telewizja jako integralny element środowiska człowieka stanowi obecnie jeden z najważniejszych czynników opiniotwórczych. Siła perswazyjna telewizji tkwi już w samym fakcie publicznej emisji określonych treści, gdyż to, o czym jest mowa w telewizji, automatycznie zostaje uznane przez telewidzów za społecznie istotne. Programy emitowane w telewizji odgrywają rolę swoistego okna na świat, ponieważ odnoszą się do realnych aspektów życia. Ponadto, przenosząc w fikcyjną rzeczywistość – zapewniają rozrywkę niczym kino domowe.
Często zdarza się, iż wokół odbiornika telewizyjnego koncentruje się życie rodziny. Pochłonięci praca zawodową i własnymi problemami rodzice traktują go jak nianię, wypełniającą czas ich dzieciom.

Nadmierne przesiadywanie przed telewizorem wywołuje poczucie zmęczenia, a także znacznie ogranicza czas przeznaczony na inne zajęcia. Założeniem tego medium jest spełnianie funkcji informacyjno – dydaktycznej oraz zapewnianie rozrywki. Tymczasem jego rzeczywiste oddziaływanie na człowieka, zwłaszcza młodego, zależy od wielu czynników.

Biorąc pod uwagę wpływ telewizji na psychikę człowieka, zaznaczyć należy, iż jest on bardzo szeroki. Telewizja działa zarówno na ludzką świadomość i podświadomość. Umożliwia zaspokajanie potrzeb, wpływa na ludzkie postawy, wyznacza sposoby i formy komunikowania się.
Istnieje kilka teorii wpływu omawianego medium na ludzki mózg.
Teoria katharsis odwołuje się do psychoanalitycznej koncepcji redukowania popędów za pośrednictwem wyobraźni. Jej założeniem jest to, że oglądanie brutalnych scen w telewizji uwrażliwia człowieka na przemoc i cierpienie, redukując niewłaściwe popędy. Teoria powstrzymywania opiera się natomiast na poglądzie, iż telewizyjna przemoc hamuje zachowania agresywne w życiu realnym. Przeciwną opinię głosi teoria symulacji, według której telewizja ma zdecydowanie negatywny wpływ na odbiorcę, wywołując u niego agresję na zasadzie odwzorowywania oglądanej przemocy w prawdziwym życiu.
Liczne badania na temat wpływu treści przekazów telewizyjnych na człowieka potwierdzają zasadę „uczenia się z ekranu”. Właściwy dobór treści pro-społecznych może służyć propagowaniu odpowiednich wzorców zachowań, kształtowaniu właściwych postaw.

Telewizja jest szczególnie atrakcyjnym, bardzo wygodnym oraz łatwym w odbiorze sposobem na spędzanie wolnego czasu. Nie wymaga takiego wysiłku intelektualnego jak inne media, gdyż podawanie udźwiękowionego obrazu wyręcza niejako ludzką wyobraźnię.

Głównymi czynnikami warunkującymi zakres wpływu telewizji na umysł człowieka jest jego wiek, płeć, dotychczasowe doświadczenia oraz poziom ukształtowanych cech osobowości, zbioru postaw i wartości.

Obok pozytywnych aspektów telewizji, która jest niewątpliwie jednym z najbardziej przydatnych wynalazków człowieka, medium to może stanowić także pewne zagrożenia. Nieumiejętne dysponowanie czasem, spędzanie przed odbiornikiem wielu godzin może doprowadzić do uzależnienia. Ponadto, zdaniem wielu psychologów, oglądanie telewizji naraża widza na dodatkowy, emocjonalny stres. Szybkie przerzucanie kanałów, czyli zmiany ujęć, sekwencji, tempa, a także nadmiar informacji powodują, iż nie odbiorca nie jest czasem w stanie nadążyć z przetwarzaniem odbieranych treści. Taki natłok wrażeń prowadzi w rezultacie do stanu podenerwowania, lub też przeciwnie – do apatii.
Uzależnienie od telewizji oznacza przymus jej oglądania, a gdy nie jest to możliwe – powoduje rozdrażnienie. Czynność ta przedkładana jest nad kontakty z ludźmi w realnym świecie, a plan dnia organizowany jest według telewizyjnego repertuaru. Zaniedbywane są inne obowiązki, powstaje zagrożenie dla zdrowia fizycznego, gdyż telewizja wywołuje bierność, a brak zajęć ruchowych wpływa negatywnie na organizm. Obniża się ponadto zdolność do własnej inwencji twórczej i pomysłowości.
Telewizja jest potrzebna ludzkości, to fakt. Z mediów czerpiemy wiadomości, rady, wzory ról społecznych oraz rozrywkę. Media kształtują percepcję społeczną, jednak wielu użytkowników mediów nadmiernie fascynuje się światem przez nie przedstawianym. Taka narkotyzująca funkcja telewizji zasługuje na baczną uwagę. Istotne jest zachowanie umiaru i proporcji w użytkowaniu mediów oraz odnoszenie się do nich jak do narzędzi.
Copyright © 2008-2024 Narkotyki.pl Wszelkie prawa zastrzeżone.
Kliknij tutaj aby skontaktować się z administratorem.