Według statystyk blisko jedna trzecia Polaków nie zdaje sobie sprawy z ryzyka związanego z długotrwałym, niekontrolowanym przyjmowaniem leków. Każdego roku odnotowuje się wzrost sprzedaży wszystkich medykamentów, w tym także tych dostepnych bez recepty.
Tymaczasem niekontrolowane leczenie się na własną rękę może paradoksalnie przynieść więcej skutków ubocznych niż pożytku, ma negatywny wpływ głównie na układ pokarmowy.
Jednym z najczęściej popełnianych przez pacjentów błędów samoleczenia jest przyjmowanie w niedużych odstępach czasowych różnych leków na te same objawy chorobowe. Prowadzi to często do wystąpienia różnych powikłań i wynika z niewiedzy i braku kontaktu z lekarzem, który doradziłby jak należy dane leki stosować.
Groźne jest także łączenie leków przepisanych przez lekarza z dodatkowymi lekami, zakupionymi sna własną rękę w aptece, na stacji benzynowej lub w zwykłym sklepie spożywczym.
Na taki stan rzeczy ma łatwa dostępność farmaceutyków sprzedawanych bez recepty. U wielu osób wywołuje to przekonanie, że można je przejmować niemal bez żadnych ograniczeń, a jednak każdy lek jest substancją chemiczną, dlatego jego zażywanie, a zwłaszcza długotrwałe powinno być konsultowane z lekarzem.
W przypadku sprzedaży leków dostępnych bez recepty farmaceuta ma prawo, a nie jak zwykło się sądzić - obowiązek wydania preparatu bez recepty, czyli bez zalecenia lekarskiego. Taki zakup powinien odbywać się z zachowaniem pewnych kryteriów jak najlepszego doboru leku do dolegliwości danego pacjenta. By stosowanie taiego leku było dla niego bezpieczne, zakup nawet tego dostępnego bez recepty powinien zostać poprzedzony przeprowadzeniem wywiadu z farmaceutą. owinien on uwzględnić wszelkie informacje dotyczące dolegliwości oraz obciążeń każdego pacjenta, czyli występujących u niego chorób oraz stosowanych leków. Takie działanie pozwala na nie dopuszczenie do zakupu leku, który zamiast mu pomóc, tylko zaszkodzi.
Szczególną ostrożność powinny zachować osoby starsze, u których po 60 roku życia prawdopodobieństwo powikłań ze strony układu pokarmowego może być większe.
Do pierwszych objawów nadużywania leków, których pod żadnym pozorem nie należy bagatelizować należą:
- ból brzucha
- zgaga
- dyskomfort w nadbrzuszu
- odbijanie
- wzdęcie
- biegunka
Jeżeli pojawiają się one często, mogą świadczyć o takich schorzeniach, jak:
- zapalenie przełyku
- zapalenie żołądka
- wrzód żołądka lub dwunastnicy
- krwawienie z przewodu pokarmowego
- zapalenie jelit