Europejski Trybunał Sprawiedliwości rozstrzygnie, czy sprzedaż tytoniu w Unii Europejskiej jest legalna. Jeśli jego odpowiedź będzie negatywna, jej efekty mogą mieć ogromne znaczenie dla milionów palaczy w całej Europie - papierosy będą musiały zniknąć z półek sklepowych wszystkich unijnych krajów...











Procedura prawna w tej sprawie została wszczęta przez prezesa sądu cywilnego z belgijskiego miasta Namur. Jego zdaniem międzynarodowe koncerny tytoniowe dokonują zbrodni przeciw ludzkości, gdyż bogacą na produkcji i sprzedaży produktów, które, jak oficjalnie uznano, rujnują zdrowie.











Sprawę zapoczątkowała skarga wniesiona do sądu przez belgijskie władze skarbowe które uznały, że wojskowi biorący udział w misjach pokojowych powinni płacić podatek akcyzowy od przywożonych do kraju i odsprzedawanych w nim papierosów. Skarbówka domagała się zwrotu 2,8 tysiąca euro za papierosy przywiezione przez żołnierzy z Albanii. W odpowiedzi Baudouin Hubaux - prezes sądu cywilnego w Namur, znany jako zawzięty wróg tytoniowego nałogu zainicjował debatę, czy państwo może pobierać podatki od produktów, których szkodliwość została jednoznacznie udowodniona. Z powodu nieścisłości istniejących przepisów i braku jasnej odpowiedzi na to pytanie, sąd zwrócił się o jego rozstrzygnięcie do najwyższego autorytetu - Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z siedzibą w Luksemburgu. Poproszono go o sprawdzenie, czy sprzedaż tytoniu jest zgodna z traktatami Unii Europejskiej (traktatem lizbońskim i Kartą praw podstawowych) oraz konwencjami ONZ. We wniosku zasugerowano radykalne rozwiązanie - wprowadzenie jednoznacznego i całkowitego zakazu sprzedaży papierosów na całym terytorium Unii Europejskiej. Prawdopodobieństwo jego zastosowania jest jednak znikome nawet w opinii jego pomysłodawców, którzy wezwali Trybunał, by przynajmniej zobowiązał prawnie producentów i sprzedawców papierosów do "płacenia odszkodowań ofiarom nikotynizmu i ich rodzinom". Zasugerowano ustanowienie prawnego domniemania odpowiedzialności producentów, importerów, sprzedawców oraz osób reklamujących wyroby tytoniowe za stan zdrowia palaczy. W praktyce skutkowałoby to właśnie obowiązkiem zadośćuczynienia za szkody zdrowotne spowodowane przez papierosy, co w rezultacie miałoby doprowadzić do ekonomicznej klęski przemysłu tytoniowego.












Rozstrzygnięcia sprawy należy się spodziewać za około półtora roku. Ustalenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości będą obowiązywały na całym obszarze Unii Europejskiej.











Obecnie antynikotynowe prawo obowiązujące od 2003 roku na terenie UE dokładnie określa dopuszczalną zawartość nikotyny i substancji smolistych w papierosach oraz zakazuje reklamowania wyrobów tytoniowych. Kwestia zakazu palenia i sprzedaży wyrobów tytoniowych w dalszym ciągu podlega natomiast poszczególnym krajom członkowskim.